jueves, 26 de noviembre de 2009

SARRERA

Larruazala
Animali baten organorik handiena da, guztira 5kg eta 2m² okupatzen ditu. Bere lodiera 0,5mm-koa da betazalean eta 4mm-koa orpoan. Babes hesi lana egiten du, organismoa inguratzen duen ingurunetik babestuz eta ingurunearekiko komunikazioa mantenduz.
Bere egituran honako atal hauek bereiz ditzakegu, azalekoetik sakonera gehien duenara:
• Epidermisa
• Dermisa
• Hipodermisa

1. EPIDERMISA, azaleko geruza da, eta zelula ilara edo talde batez osatuta dago, hauek epitelio estratifikatu bat sortzen dutelarik, dermisarekin limitatu bat osatuz, mintz basal baten bidez. Geruza honetan, lau bloke zelular daude, hala nola:
•Keratinozitoak: epidermisaren babes estalkia osatzen dute. Keratina izeneko proteina sortzen dute, urarekiko iragazgaitza eta azala eta ehunak kanpoko erasoetatik babesten dituena.
•Melanozitoak: Nerbio jatorria dute, luzapen dentritikoak dituzte, epidermisaren geruza sakonean daude eta melanina izeneko pigmentua sortzen dute.
•Langelhansen zelulak: Hezur muinean sortzen diren zelulak dira, epidermisara doazenak eta fagozitatu funtzioa dutenak. Sentikortasun erreakzioetan parte hartzen dute, eta orokorrean, geruza pikortsu, basal eta arantzatsuetan egoten dira.
•Merkelen zelulak: Ukipenaren errezeptoreak dira, eta epidermisaren geruza basaletan aurkitzen dira.

Zelula hauetaz osotutako geruza ezberdinek epidermisa eratzen dute:
-Geruza basala: keratinozitoz osatua dago, hauen artean, melanozitoak daudelarik.
-Geruza arantzatsua: zelula epitelialez osatuta dago, hauek hamar ileratan antolatzen direlarik. Desmosomak ere bertan daude.
-Geruza granulosoa: Bizpahiru ileraz osatutako zelula lauez eratuta dago. Zelula hauek, pikor zitoplasmatikoak dituzte, keratinizazio prozesuan parte hartzen dutenak.
-Korneo geruza: 30 ileratan jarritako zelula kornifikatuez osatuta dago, nukleorik gabeko egiturak dira, eta ez dute organulu zitoplasmatikorik, keratina zuntz batzuk baino ez, momenturo galtzen direnak
-Geruza luzidoa: homogeneoa, oso errefringentea eta keratina ugarikoa. Larruazala lodia den tokietan bakarrik agertzen da, esku ahurretan eta oinzoletan adibidez.

2-DERMISA, epidermisaren azpian eta dermo-epidermis loturaren bitartez epidermisatik banatuta dagoen azalaren geruza da. Harroa da eta bertan, matrize interzelularekin lotutako zuntz ugari daude. Horrez gain, berezko elementu zelular gutxi ditu.
Konposizioari erreparatuta, dermisaren egituran, bi geruza morfologiko bereiz daitezke:
•Dermis Papilarra: Elementu zelular gehien dituen geruza da, Papilar dermiko izeneko goragunez eratuta eta ehun konkuntibo laxoez osatuta dagoena. Meissnerren korpuskuluak hemen daude.
•Dermis erretikularra: Dermisaren geruzarik handiena da, elkarrekiko oso hurbil dauden zuntzez eratuta dagoena. Zuntz muskular ugari izateaz gain, ehun konjuntiboz osatuta daudenak, zuntz elastiko ugari ditu, azalari erresistentzia eta elastikotasuna ematen diotenak.
Dermisean honako elementu histologiko hauek aurki ditzakegu:
-Populazio zelularra:
• Zelula finkoak: fibroblastoak
• Zelula higikorra: histiozito eta mastiozitoak. Zelula plasmatikoak eta polimorfonuklearrak.
-Zuntzak: Kolagenoz osatuak, elastikoak, eta erretikularrak.

Dermisak funtzio babeslea du, eta gure organismoaren bigarren defentsa lerroa da. Izan ere, bere loditasuna, epidermisarena baino 20 eta 30 aldiz handiagoa da. Ur, odol eta elektrolitoen biltegi handia da.

3-HIPODERMISA, dermis erretikularraren azpian dago, eta ehun adiposoz osatuta dago, hau, zuntz fibrosoan murgilduta dagoena. Bere zuntz elastiko eta kolagenoak zuzenean dermisarekin konektatuta daude, batez ere, azalarekiko paraleloan. Azala oso flexiblea denean, zuntz gutxi daude; aldiz, azala azpiko geruzetara itsatsita dagoenean (esku-azpi eta oin zoretan), zuntzak lodiak eta ugariak dira.
Gorputzaren atal eta organismoaren nutrizioaren arabera, gantz zelula kopuru ezberdina sortzen da. Zelula hauek, 3cm edo gehiagoko lodiera izan dezakete abdomenean. Aldiz, gorputzaren beste atal batzuetan, geruza honek ez du gantz zelularik, adibidez, betazaletan.
Azal azpiko geruza honek, odol hodi ugari ditu, eta nerbio askoz osotuta dago. Hipodermisa bi geruzez osatuta dago:
-Geruza areolarra: Geruzarik azalekoena da, dermisarekin kontaktuan dagoena. Adipozito globular eta luzez osatuta dago, bertikalki antolatuak daudenak eta odol hodi ugari dituztenak.
-Geruza lamelarra: Sakonena da, zelulak fusiformeak dira, txikiak, horizontalki antolatuak; geruza hau loditu egiten da, pertsonak pisua irabazten duen heinean, adipozitoen bolumena asko handitu egiten delako.
Hipodermisarekin funtzioak:
-Organismoa golpeetatik babesten gaitu
-Gure organismoa, bero galeretatik babesten du
-Kanpo erasoetatik babesten du gure gorputza
-Azalari ehundura ematen dio.
-Hipodermisa egoera txarrean dagoenean, azalean, tolesdurak agertzen dira.

Azalean honako egitura hauek bereiz ditzakegu:
-Meissnerren korpuskuluak: esku-azpi, oin-zola, ermami, ezpain, mihi puntan, glande, klitoris eta titipuntan dago.
-Krausenen korpuskuluak: hotz sentsazioaren berri ematen dute.
-Paciniren korpuskuluak: presio sentsazioaren berri ematen dute.
-Ruffiniren korpuskuluak: bero sentsazioaren berri ematen dute.
-Merckelen korpuskuluak: azaleko ukipenaren berri ematen dute.

Bi larruazal mota daude:
-Azal biguna: batez ere, betazal eta sexu organoetan dagoena.
-Azal gizena: ezpain, esku-azpi, oin-zola dagoena da. Horrez gain, korneo estratu oso garatua du.

Larruazalaren hondatze biologikoa: kausa naturalen ondorioz sortzen da eta zimur eran agertu ohi da.

-Zimurrak: Larruazalaren zaharketan, ematen diren aldaketa fisiko-kimikoen ondorioz gertatzen da. Denbora aurrera doan heinean, azalarentzako beharrezkoak diren hiru elementu galdu egiten dira:
•Kolagenoa (azalari sendotasuna ematen dio zuntz proteikoa). Gabezi honen ondorioz, azala argalagoa eta ahulagoa bilakatzen da
•Elastina, elastikotasunaren arduraduna.
•Glicosaminoglikanoak, hezetasunaren gordelekua.
Horrez gain, eguzkiak, tabakoaren keak eta kutsadurak prozesua azkartu dezakete.

-Erreketak: Ikerketa sakonagoa behar dute. Askok, ospitalizazioa beharrezkoa dute, eta askori, transplanteak egiten zaizkie, arazo psikologikoak izan ez ditzaten.

ORGANOAK

1-GURUINAK:
A) IZERDI GURUINAK:
Ia larruazal guztitik zehar sakabanatuta daude, eta bi multzotan sailkatzen dira, produktu jariakorra (izerdia) kanporatzen duten eraren arabera.
*Guruin ekrinoak: Produktu jariakorra inolako suntsiketa zelularraren bitartez eliminatzen dute. Poro sudoriparo izeneko zulo batetik zabaltzen dira azalera. Kasu honetan, izerdia oso gazia da, %90 ura da eta horretan hainbat sustantzia disolbatuta doaz: kloruro sodikoa, kloruro potasikoa, urea, aminoazidoak, azido laktikoa, proteinak, glukosa, inmunoglobulinak, histaminak...4,2-5,5 Bitarteko pHa du izerdiak.
Izerdia, filtrazio plasmatiko baten bitartez lortzen da. Orokorrean, esku-azpi eta oin-zoletan dira ugariak.
*Guruin apokrinoak: Haien zitoplasma, produktu jariakorrarekin batera eliminatzen dute. Jariakin hau, esne itxurakoa, likatsua da, urez osatua dago eta batez ere, gantz ugari du. Horrez gain, azukrea, amoniakoa eta aminoazidoak ere ditu. Kasu honetan, pHa nahiko neutroa edo alkalinoa da.
Orokorrean, galtzarbe, titi eta gune genitaletan daude.

B) GANTZ GURUINAK:
Uleekin lotutako guruinak dira, taldekatze zelularretan agertzen dira, kapsula batez bilduta. Ule bakoitzak, bat eta lau bitarteko gantz guruin ditu. Kasu honetan, produktu jariakorra seboa da, gantzez osatutako sustantzia dena, azalari, sentikortasuna eta iragazkortasuna ematen diona.

2-ILEA:
Dermisaren hazkundearen araberakoak dira eta gorputzean zehar modu ezberdinean daude banatuta. Beraien funtzio nagusia babestea da. Ileak berritze prozesuetan daude eta egunero pertsona heldu batek 70-100 inguru ile galtzen ditu. Keratinaz osatuta dauden, zenbait zelula zutabez osatutako organoak dira ileak, dermisarekin estuki lotuta daudenak.

Ileak zelula hilen eta keratinizatuen zutabeak dira lehen esan bezala, eta ilearen zurtoina eratzen dute. Azalaren barnealdean kokatzen den atal eta dermisera heltzen dena ilearen sustraia deitzen da. Ilearen sustraia inguratuz ile folikulua agertzen da. Folikulu bakoitzaren behealdean egitura zabalago bat dago, ilearen erraboila eta honek bere alde sakonean ile-papila izeneko egitura dauka. Azken hau odol-hodi ugari dituen ehun konektiboz osatuta dago, ilea elikatzeko.
Bai sustraia bai zurtoina, hiru gainazal zentrokide dituzte: barrukoa (Medula), erdikoa (azala edo korteza) eta kanpokoa (kutikula)
Ulearen sustraiari ingurutatuta, folikulu lipodisolbagarria aurkitzen da. Azken honen paretan, bi zelula geruza ezberdin daude:
Kanpo geruza, ehun konjuntiboz osatua dagoena eta barne geruza, ehun epitelialez osatua dagoena
Folikuluaren oinarrian erraboila iletsua osatzen duten bi egitura bereiz daitezke:
*Papila: sartune txiki bat da, odol hodi ugari dituena ehun konjuntiboarekin bat.
*Matrizea: zelula epitelial multzoa da, hauetan oinarrituz, ulearen hazkundea ematen da.

3-ATZAZKALAK:
Xafla gogortuak dira, keratinaz osatuta eta, dermisarekin lotuta daudenak. Horretan, atzazkalaren gorputza ikus dezakegu, bi aurpegiz osatuta dagoena: ertz proximalaz eta ertz distalaz.
Arpegi hauetan, beste kanpoko ertz bat nabari daiteke, kolore ezberdinekoa dena, zuria, lunula deitua.
Arpegi sakonean, itxura ahurra du, eta dermisarekin lotuta dago. Gainera honetan, atzazkala osatzen duen organoa dago.
Ertz horietako batean, ertz proximal batek, tolesdura txiki bat du, kutikula. Horrez gain, ertz distala, atzazkaletan ikusten dugun zatia da.

FUNTZIOAK

Larruazala, organismoaren kanpoko estalkia da, modu iraunkorrean lan egiten du, eta eginkizun ugari ditu, hala nola:

1) BABESA
Gure organismoa, kanpoko ingurunetik babesten gaitu. Adb: traumatismoetatik

2) TERMOERREGULAZIOA
Gure organismoko tenperatura konstanteari eusten laguntzen du, 37 gradu ingurukoa.

3) SENTIKORTASUNA
Funtzio honi esker, hotza, beroa etab. sentitzen ditugu.

4) BILTEGI FUNTZIOA:
Sustantzia asko biltzen ditu bere bornean: mineralak, substantzia organikoak, hormonak, bitaminak, substantzia lipidotsuak…

5) KANPORATZEN FUNTZIOA:
Sustantzia ugari kanporatzen ditu, izerdi eta sebazeo sekrezioen bitartez.

6) MIKROBIOEN AURKAKO FUNTZIOA:
Gure organismoaren lehen defentsa nagusia da, eta hesi natural baten giza dihardu. Hesi hau, apurtuz gero, infekzioak agertu daitezke.

7) D BITAMINAREN SINTESIA:
Dietan hartutako konposatuak, besteak beste, kolesterola eta ergosterola (barazkietatik), argi ultramoreen bidez, D3 bitamina bihurtzen dira. Honek aktiboa izateko aldaketa batzuk jasan behar ditu, bai gibelean bai giltzurrunetan.

8) PIGMENTU FUNTZIOA:
Epidermisaren mintz basalean aurkitzen diren, zelula melanogenoak, melanina sortzen dute, eta honek azalari, kolore desberdinak ematen dizkio. Horren arabera, arraza ezberdinak aurkitu ditzakegu:
-Zuria: Melanina gutxikoa eta beraz, babes txikikoa
-Horia
-Beltza: Melanina askokoa eta babes handikoa

Pigmentu hauek, eguzki izpietatik babesten gaituzte. Albinoek, ez dute pigmenturik, hori dela eta, eguzkia ekiditu saihestu behar dute, bestela, erreketa arriskutsuak izan ditzakete, eta ondorioz, azaleko minbizia. Pigmentazioa, udan areagotu egiten da, eta neguan aldiz, murriztu. Azal zuriak eta sentikorrak dituzten pertsona ilehoriak eta umeak, belztekoekin babestu beharko lukete haien azala.

PATOLOGIA

Larruazalaren gaixotasunen artean honako hauek aurki ditzakegu:
Aknea
Herpes Simplea
Hiperhidrosis. Gehiegizko izerdia
Larruazaleko onddoak
Dermatitisa
Melanoma
Molusco Contagioso
Pie de Atleta
Eccema Dishidrótico
Psoriasisa
Eccema
Eguzkiak eragindako erreakzioak
Estriak
Urtikaria

Nik aknean eta psoriasisean sakonduko dut.

Aknea, ile folikuluen eta gantz guruinen inflamazioa kronikoa da. Aurpegia eta gorputz enborrean agertzen da batez ere. Emakumeengan 10-17 urte bitarte aeta gizonengan 14tik 19ra hasten da, larriagoa izanik azken hauetan.
Gaur egun, kausa ugari erlazionatzen dira patologia honekin eta farmako ugari erabiltzen dira gaixotasuna sendatzeko, esaterako, kremak. Higiene ezak gaixotasun honen garapenari laguntzio dio.

Psoriasisa, larruazalaren hantura da, oso ohikoa, kolore gorriko plaken erupzioetan datza, batez ere, ukondo, belaun, enbor, esku, atzazkal eta buru-larruazalean.
10.000 pertsonatik 8k dute psoriasisa, beraz gaixotasun nahiko arrunta da. Pixkanaka pixkanaka edota bapatean agertu daiteke. Adin guztietako gizakiei gerta dakieke baina normalean, 15 eta 35 urte bitarteko pertsonengan hasten da. Bere ezaugarririk ohikoena, bere irregulartasuna da, hau da, aldi batean gaixoak, erupzio asko izan dezake, eta beste batzuetan aldiz, ez.

Psoriasisa eragiten duen agentea ezezaguna bada ere, badirudi gaixotasun hereditario bat dela. Larruazal normaleko zelula berriak, hilabete bat behar dute larruazaleko geruzarik sakonenatik azaleko azalera heltzeko. Psoriasisan aldiz, prozesu honek egun batzuetako iraupena baino ez du. Horrera, zelulen berriz aldatze konstantea gertatzen da, zelula hilek ezin dute ezkatatu astiro eta horren ondorioz, eskama handiak sorteen dira.

Edozein lesio edota larruazalaren narritadura, psoriasisa areagotu dezakete. Oso ohikoa izan daiteke, inmunodepresiboak diren gaixoetan. Honako faktore hauek ere, gaixotasunean eragin negatiboa dute:
-Medikazioek
-Bakterioek eragindako infekzioek
-Alkoholaren gehiegizko kontsumoak
-Gizentasunak
-Eguzki argiaren gabeziak
-Eguzki argiaren gehiegikeriak
-Estresak
-Klima hotzek
-Marruskadurak, hazketek…
-Psoriasisa ez da gaixotasun kutsakorra

TRATAMENDUA
Sintomak kontrolatzean eta infekzio sekundarioen prebentzioan datza. Kasu arinak, etxean tratatu daitezke, neurri hauekin:
Xanpu emolienteak (alkitranekin)
Kortikoidedun kremekin
Antifungi topikoekin
Neurrizko eguzki espozizioarekin
Fototerapia artifizialarekin.
Avena bañuekin eta higiene egokiarekin.
Osasun ohitura onekin: dieta orekatua, ariketa fisikoa, atsedena, estresa saihestu.
Larria den psoriasisa (eritroderma psoriasikoa) ospitalizazioa behar du.

ZAILTASUNAK- Bigarren mailako infekzioak, sistematikoak bilakatu daitezkenak.
- Larruazalaren zahartze arina
- Larruazaleko minbizia
- Kataratak
- Eritroderma psoriásico: Gorputzaren gehiengoari kalte egiten dio, likido asko galdu egiten dira larruazaletik zehar, eta infekzio sekundarioak gerta daitezke.

IRAGARPENA
Psoriasisa kronikoa da izatez, beraz, bizitza osoan zehar gaixoek izango duten gaixotasuna da. Normalean, tratamendu egokiarekin oso ondo kontrolatu egiten da.

Horrez gain, azaleko minbizia oso ohikoa denez azken urteotan ere landuko dut.
Azaleko minbizia, diagnostiko, tratamendu eta pronostiko ezberdinak dituen gaixotasun neoplasikoen barne dagoen gaixotasuna da.

Epidemiologia
Larruazaleko minbizia izateko arriskurik handiena, eguzkiaren izpi ultramoreak dira. Hauek, ADNan mutazioak eragiten dituzte.
Ohikoa da, azal zuria duten izakietan. Hiru mota daude: baso zelularreko kartzinoma, ezkatadun zelulen kartzinoma, osatzeko probabilitate gehien eskaintzen duen minbizia, eta melanoma kaltegarria, arriskutsuena dena.
Arriskuan dauden pertsonak, arreta handia jarri behar dizkiete orbain eta jaiotze markei, hain zuzen ere, haien tamainu eta kolore aldaketei.

Etiopatogenia
Eguzkitik babesteko erabiltzen ditugun neurriak, forma konstantean erabilita, minbizia izatea eragotzi dezakete. Iturri artifizialetik datorzkigun izpi ultramoreak, eguzkiak igortzen dituen izpi ultramoreak bezain arriskutsuak dira eta horietatik ere babestu behar dogu gure burua.
Arrisku faktoreak:
Kalean lan egiten duten pertsonek, kontu handiz ibili behar dute eguzkiaren izpiarekin, eta honetaz babestu behar dute haien burua, txano, txapel, bonetak erabilita, baita eguzkiaren aurkako kremekin ere.
Minbizi hau jasateko arrisku handiagoa dute, azal zuri, eguzki argiak eta 50 urte baino gehiago dituzten pertsonek.

HIGIENE NEURRIAK ETA PREBENTZIOA

HIGIENE NEURRIAK

Larruazala gure organismoa erasoetaz babesteko lehen hesia da. Gainera, erlaziozko organua ere bada, ukipen zentzua ere bere baitan dagoelako. Hori dela eta, egunero edo behintzat astean hirutan dutxatxea aholkatzen dute adituek. Gainera, ahal izanez gero, gauean egitea gomendatzen dute. Horrela, gorputza erlaxatu eta hobeto lo egiten du. Gainera, gure larruazalaren bezalako azidotasuna duten xaboiak erabiltzea gomendatzen dute.

Gainera, transpirazioa zailtzen duten desodoranteak erabiltzea txarra da. Izan ere, izerdia ekiditzen dute. Neskek, hilerokoan, egunero dutxatzeko beharra dute. Horrez gain, sukarra dugunean, dutxatxea komenigarria da, izerdia kentzeko eta larruazalaren transpirazioa zihurtatzeko. Horrez gain, aurpegia eta eskuak goizero garbitu behar dira. Oinei dagokionez, hauen garbiketa garantzi bereziko kontua da, zapaten barruan daudenean, aireztatze txarra jasatzen dute, eta ondorioz, infekzioak eta usain txarrak ager daitezke. Egunero garbitu behar dira, eta horrez gain, ondo sikatu behar dira, onddoak etab ager ez daitezen.

PREBENTZIOA

Larruazala gure gorputzak inguratzeaz gain, kanpoko agenteen aurkako babeslea dugu. Hori dela eta ezinbestekoa zaigu hau zaintzea eta kanpoko faktore arriskutsuetatik babestea, bere edertasun eta osasun kontra aritzen baitira.

Dakigunez, azalak autobirsorkuntza funtzioa du, larruazalari itxura osasuntsua ematen diona. Hala ere, gure azalaren gaztetasuna eta edertasuna bermatzen duten ohiturak beharrezkoak ditugu, organo honetan gaixotasun, lesio edota orbanak agertu ez daitezan.

Horretarako, elikadura orekatua behar dugu, fruitu, barazki, mantenugai eta proteinetan aberatsa dena, azalaren zahartzea ekiditzeko. Horrez gain, ur ugari kontsumitu behar dugu, larruazala hidratatuta egon daiten. Aldiz, koipeak, tabakoa, likorra eta hestebeteak ekiditu beharreko gauzak dira, larruazalaren higadura areagotzen baitute.

Batetik, eguzkiarekiko hartzen ditugun neurriak, orbanak, oreztak, erreketak eta azaleko minbizia agertzea saihesten dute. Eguzkia hartuz gero, eguzki krema bota, eguerdian eguzki izpiak saihestu, ur asko edan, zitrikoak ekidin eta krema hidratanteak eman behar ditugu. Gainera, eguzkia hartu baino lehen, gure azala erradiazioetarako prestatu dezakegu, fruitu eta barazki hori eta laranjatuak hartuz, hala nola, mangoa eta azenarioa. Are gehiago, azal zuria duten pertsonek, kontu handiz ibili beharko dira, lehen eta bigarren mailako erreketak izan ditzaketelako.

Bestetik, dermatitisak azaleko zonalde batzuen gorritasuna dakar, hanturekin batera. Xaboiek, animaliek, hautsak eta tenperatura altuek eragin dezakete. Dermatitisa, honako hauek ekidituz saihestu daiteke. Kremak eta xaboi dermatologiko bereziak erabiliz ere, gure larruazala babes dezakegu.

HIGIENE NEURRIAK ETA PREBENTZIOA

HIGIENE NEURRIAK

Larruazala gure organismoa erasoetaz babesteko lehen hesia da. Gainera, erlaziozko organua ere bada, ukipen zentzua ere bere baitan dagoelako. Hori dela eta, egunero edo behintzat astean hirutan dutxatxea aholkatzen dute adituek. Gainera, ahal izanez gero, gauean egitea gomendatzen dute. Horrela, gorputza erlaxatu eta hobeto lo egiten du. Gainera, gure larruazalaren bezalako azidotasuna duten xaboiak erabiltzea gomendatzen dute.

Gainera, transpirazioa zailtzen duten desodoranteak erabiltzea txarra da. Izan ere, izerdia ekiditzen dute. Neskek, hilerokoan, egunero dutxatzeko beharra dute. Horrez gain, sukarra dugunean, dutxatxea komenigarria da, izerdia kentzeko eta larruazalaren transpirazioa zihurtatzeko. Horrez gain, aurpegia eta eskuak goizero garbitu behar dira. Oinei dagokionez, hauen garbiketa garantzi bereziko kontua da, zapaten barruan daudenean, aireztatze txarra jasatzen dute, eta ondorioz, infekzioak eta usain txarrak ager daitezke. Egunero garbitu behar dira, eta horrez gain, ondo sikatu behar dira, onddoak etab ager ez daitezen.

PREBENTZIOA

Larruazala gure gorputzak inguratzeaz gain, kanpoko agenteen aurkako babeslea dugu. Hori dela eta ezinbestekoa zaigu hau zaintzea eta kanpoko faktore arriskutsuetatik babestea, bere edertasun eta osasun kontra aritzen baitira.

Dakigunez, azalak autobirsorkuntza funtzioa du, larruazalari itxura osasuntsua ematen diona. Hala ere, gure azalaren gaztetasuna eta edertasuna bermatzen duten ohiturak beharrezkoak ditugu, organo honetan gaixotasun, lesio edota orbanak agertu ez daitezan.

Horretarako, elikadura orekatua behar dugu, fruitu, barazki, mantenugai eta proteinetan aberatsa dena, azalaren zahartzea ekiditzeko. Horrez gain, ur ugari kontsumitu behar dugu, larruazala hidratatuta egon daiten. Aldiz, koipeak, tabakoa, likorra eta hestebeteak ekiditu beharreko gauzak dira, larruazalaren higadura areagotzen baitute.

Batetik, eguzkiarekiko hartzen ditugun neurriak, orbanak, oreztak, erreketak eta azaleko minbizia agertzea saihesten dute. Eguzkia hartuz gero, eguzki krema bota, eguerdian eguzki izpiak saihestu, ur asko edan, zitrikoak ekidin eta krema hidratanteak eman behar ditugu. Gainera, eguzkia hartu baino lehen, gure azala erradiazioetarako prestatu dezakegu, fruitu eta barazki hori eta laranjatuak hartuz, hala nola, mangoa eta azenarioa. Are gehiago, azal zuria duten pertsonek, kontu handiz ibili beharko dira, lehen eta bigarren mailako erreketak izan ditzaketelako.

Bestetik, dermatitisak azaleko zonalde batzuen gorritasuna dakar, hanturekin batera. Xaboiek, animaliek, hautsak eta tenperatura altuek eragin dezakete. Dermatitisa, honako hauek ekidituz saihestu daiteke. Kremak eta xaboi dermatologiko bereziak erabiliz ere, gure larruazala babes dezakegu.